Mislim da se ime ovog slavnog, kako ga Robert Zoller naziva, „princom i arhetipom astrologa“ http://www.new-library.com/info/articles/abu-ma~shar:-prince-of-astrologers+37.html moze u potpunosti poistovjetiti sa pomenutom astroloskom granom jer ju je najvecim dijelom uoblicio onakvom kakvu ce je praktikovati mnogi astrolozi narednih vijekova koji se budu okusali u mundanim predikcijama. Najuticajnije njegovo djelo, koje formira osnovu veceg dijela mundane teorije i prakse je O velikim konjunkcijama, takodje poznato i kao Knjiga religija i dinastija
Jasno, rijec je o Abu Ma’shar-u. I dok ga Robert Zoller kiti laskavim titulama tunizanski astrolog iz 11. vijeka Alî ibn Abî l-Rijâl(poznatiji po latiniziranom imenu Haly Abenragel) kaze o njemu da je „rijetko u pravu, rijetko koriguje svoje greske,kao da pise po noci“; on je kao neko ko „skuplja drva po noci, pa tako uzima i dobro i lose“. Vjerovatno suvise kriticki srocena opaska, ali sto se tice dominantno eklekticne prirode Abu Ma’sharovog djela na koju se Abenragel osvrce, opis je tacan.
Mundana astrologija Abu Ma’shara oslanja se na Ptolomeja tj. Tetrabiblos ,zatim generalno na drevnu helenisticku astrologiju, materijal perzijske astrologije te na indijsko ucenje a tu je jos i materijal karakteristican za islamsku kulturu njegovog vremena. Ovo djelo moze se posmatrati kao rezultat akumuliranog astroloskog znanja od vremena Ptolomeja do Abu Ma’shara. Ono sto otezava identifikaciju razlicitih uticaja je cinjenica da Abu nijednom ne imenuje svoje izvore/autoritete i ne razdvaja razlicita ucenja – za razliku od Kusyar Ibn Labban-a (10./11. vijek) koji u svojom djelu Uvod u astrologiju pravi jasnu razliku izmedju ptolomejske i perzijske astrologije.
Koliko se bazirao na astrologiji Ptolomeja najbolje govori svjedocenje Ali ibn Sulayman al Hasimi-ja koje navodi Ibn Ezra (Knjiga razloga) da se „Abu Ma’shar u svemu sto radi oslanja na Ptolomeja govoreci da je to istina koja se mora slijediti.“
I premda Abu Ma’shar zamjenjuje Ptolomejeve eklipse MO/SU konjunkcijama JU/SA, koje predstavljaju osnovu njegova prva 4 prediktivna elementa, eklipse luminara ipak ostaju znacajna konsideracija u njegovoj teoriji. Ptolomejeve sizigije koje prethode ulasku SU u kardinalne znake i u svaki znak ponaosob da bi se predvidjeli dogadjaji od manjeg znacaja predstavljaju 5. i 6. prediktivni element na Abu Ma’sharovoj listi. Takodje koristi Ptolomejeve tehnike prorogacije iz natalne astrologije i to u kartama ascenzije vladara ili u kartama pocetka nove dinastije/religije.
Elementi perzijske(sasanidske) astrologije su uticaji kojima je bio izlozen kroz djela najvaznijih astrologa koji su pisali na Arapskom – Kankah al Hindi, Umar al Tabari i Masha’allah pri cemu su posljednja dvojica bili medju perzijskim astrolozima koji su izradili elekcioni horoskop za osnivanje Bagdada. Segmenti koji su narocito povezani sa perzijskom nadogradnjom helenisticke astrologije su
1) perzijske astronomske tablice i vremenski ciklusi, od kojih su neki izvedeni iz modela indijske astrologije
2) teorija o konjunkcijama JU/SA
3) Dawr
4) Firdar
5) teorija o dvije mundane tacke
6) astroloska doktrina tranzita
Dvije karakteristike koje najjasnije razdvajaju mundanu astrologiju Abu Ma’shara od astrologije Tetrabiblosa su istaknuta uloga religija/dinastija i predikcije koje se baziraju primarno na konjunkcijama JU/SA umjesto na eklipsama MO/SU, kao sto je vec receno. Svaka naredna konjunkcija u intervalu od 20 godina se desava nesto vise od 2/3 zodijackog kruga dalje od prethodne(vrijednost koju daje Abu Ma’shar iznosi 242* 25′ 17“). Shodno tome, broj konjunkcija koje se odigraju u jednom triplicitetu zavisi od toga koliko blizu pocetka znaka se desila prva konjunkcija. Ako se prva odigra na manje od 56′ 33“(opet, vrijednost proizasla iz njegovih proracuna) onda ce ih biti 13 a ako je pozicionirana na vise od toga,bice ih 12. Abu Ma’shar je, prema zapisu njegovog ucenika Sadan-a, Kankah al Hindi-ja smatrao ekspertom astrologije konjunkcija.
Kada Abu Ma’shar pise o tranzitima u, on time podrazumjeva situaciju gdje jedan planet, koji je blizi svom apogeju tj. vislje u svome epiciklu(najveca moguca udaljenost od zemlje), tranzitira onaj drugi koji je svome apogeju dalje tj. nize je u svom epiciklu – tako je npr. moguce imati tranzit pri kome MA prolazi „iznad“ SA. Ova vrsta tranzita je veoma bitna u mundanim razmatranjima Abu Ma’shar-a, i u tome on slijedi Umar-a i ostale. Racunanje visine orbite planeta je bilo dosta komplikovano a sve metode proracuna na jednom je mjestu sakupio Al Biruni (O tranzitima).
Po Abu Ma’shar-ovom shvatanju, „religija“ je ono sto prethodi formiranju svake vladajuce dinastije i shodno tome, ona je temeljni princip ustrojstva svakog drustvenog poretka. Treba istaci da on nigdje ne kaze da ta „religija“ mora biti ne-sekularnog tipa; radi se o jednostavnom objasnjenju da religija inspirise vjeru ljudi u zakone koji iz nje proizlaze. Ti zakoni zauzvrat omogucavaju i legitimiraju formiranje dinastija iz kojih se regrutuju vladari. Nakon uspostave religije i njenih zakona, moguce je predvidjeti promjene cenatara moci izmedju nacija, cak i unutar iste nacije tj. izmedju razlicitih vladarskih porodica.
Dakle, pravi uzrocnici i nosioci najvecih promjena u drustvenom uredjenju nisu smjene pojedinacnih vladara, vec promjene religije koja ima primarnu moc pri uspostavljanju novog poretka. Kada se spomene „religija“ obicno smo skloni da pomislimo na neku ezotericnu doktrinu koja obavezno sadrzi koncept „boga“. Ali pri tome se lako zaboravlja da sve ono sto se mora prihvatiti po vjeri predstavlja religijsku doktrinu, bilo da se radi o vjerovanju u neku „visu silu“ ili da su ljudska etika i moral najveci autoritet(„demokratija“). Jedna razlika medju ovima je da je jedna sekularnog karaktera, druga nije.
U prvom poglavlju prvog dijela „O velikim konjunkcijama“ Abu Ma’shar navodi koje elemente u svrhu mundanih predikcija treba analizirati.
Prvo mjesto/nivo zauzima prelazak tj. povratak JU/SA konjunkcije u znake vatrenog tripliciteta i to je tzv. velika konjunkcija. Abu kaze da se taj novi pocetak desava u znaku Ar na svakih 960 godina ali ako pogledamo niz konjunkcija hronokratora 7000 godina unazad, vidjecemo da se ona nijednom nije desila u Ar, vec su sve bez iznimke bile u Le(osim posljednje, koja se dogodila 1663. u Sag).
Ni taj period ne traje 960 godina, vec se radi o razdoblju od 795 do 854 godine.
Medjutim, stvarni broj godina je sporedna stvar, bitna je sustinska ideja da povratak konjunkcije hronokratora u znak vatrenog tripliciteta postaje indikator univerzalnog novog pocetka,korjenite promjene ustrojstva dotadasnjeg poretka stvari. U konkretnom smislu, tu se mogu naci indikacije za poplave, zemljotrese, epidemije i sl.(profekcija znaka AC konjunkcije po kljucu znak=godina) te sta se desava sa svim vladajucim dinastijama(profekcija same konjunkcije i njenog vladara po istom kljucu). Isto tako, gleda se primarna direkcija AC horoskopa konjunkcije kroz termine pa se kao indikator uzima vladar termina ali i aspekti planeta s kojima se direktovani AC susrece. Odmah na pocetku treba istaknuti da Abu Ma’shar jasno kaze da se radi o karti Ar ingresa godine u kojoj se konjunkcija desava, nema pomena horoskopa momenta egzaktne konjunkcije JU/SA.
Na drugom su nivou tzv. srednje konjunkcije tj. one koje prelaze iz tripliciteta u triplicitet, sto predstavlja promjenu u razdoblju od 179 do 238 godina, koliko traje serija od 12-13 konjunkcija hronokratora u znacima istog tripliciteta. Pomenuti indikator daje informacije o desavanjima u religijama, kraljevstvima i dinastijma, te najavljuje radjanje neke nove religije ili dinastije. Drugi nivo je sadrzan u prvom a ne obrnuto; prvi daje indikacije o drugom, ali drugi ne moze dati indikacije o prvom sto ukazuje na jasan hijerarhijski princip na kojem pociva ova teorija – saglasno filozofiji astrologije u cjelini.
Treci nivo indikacije predstavlja karta konjunkcije MA/SA u Ca, koja se desava svakih 30 godina.
Cetvrti nivo pripada tzv. manjim konjunkcijama tj. konjunkcijama JU/SA koje se desavaju u intervalima od po 20 godina, u razlicitim znacima istog tripliciteta. Manje konjunkcije po prirodi stvari pruzaju indikacije za period od 20 godina i to za vladarske licnosti/elitu i generalne dogadjaje. Po vaznosti indikacija, ove su konjunkcije podredjene srednjim – sistem se stoga moze slikoviti porediti sa mehanizmom unutar mehanizma, ciklusom unutar ciklusa.
Peti nivo predstavlja karta mladog/punog MO koji prethodi ulasku SU u kardinalne znakove, dok je sesti nivo predstavljen horoskopom mladog/punog MO koji prethodi ulasku SU u svaki od znakova.
Sto se tice horoskopa godine(Ar ingres), kad je na AC fiksan znak, karta daje indikcije za citavu godinu. Ako je na AC promjenjivi znak, potrebne su dvije karte – Ar i Li ingres, koji dijele godinu na dva dijela. Ukoliko je na AC kardinalni znak, potrebne su 4 karte za sva 4 kardinalna znaka koje dijele godinu na 4 kvartala.
Abu Ma’shar daje i pregled snage konjunkcija u zavisnosti od znaka u kojem se desavaju a objasanjava i kako se prelazak konjunkcije u novi triplicitet generalno odrazava na geografsko pomjeranje cenatara moci/uticaja.
Tako za konjunkciju u vatrenom triplicitetu kaze da generalno oznacava jacanje naroda istocnih regiona, pri cemu je Sag najmocniji po indikacijama, slijedi ga Le i na kraju Ar. Zemljani triplicitet oznacava jacanje naroda zapadnih regiona, pri cemu je najjaca konjunkcija u Co, zatim slijedi Vi i na kraju Ta. Konjunkcija u vazdusnom triplicitetu simbolizuje izdizanje naroda sjevernih predjela, gdje je po indikacijama najjaca ona u Aq, srednja je u Li a najslabija u Ge. Konjunkcija u vodenom triplicitetu signalizuje rast moci nacija u juznim predjelima, a najjaci je znak Pi, slijedi ga Sco i najslabiji je Ca.
Vidljivo je da se u odredjivaju snage konjunkcije rukovodi principom da su najjace one koje se desavaju u znacima kojim superiorni JU/SA vladaju, zatim idu dnevni domicili, a najslabiji su nocni domicili planeta/nocni planeti uz istovremeno uzimanje u obzir pozicije planeta-vladara u haldejskom nizu, tako da superiorniji planetarni princip odredjenog tripliciteta automatski dobija i veci uticaj/snagu.
Dawr (period/vrijeme) zapravo predstavlja cetvrti tip mundanog firdara, tzv. „mocni firdar“ iako se ovaj drugi naziv nigdje ne spominje u vezi sa konjunkcijama hronokratora.Dawr obuhvata period od 360 godina, i svakom je u signifikaciji dodijeljen jedan planet i znak, s tim sto planete slijede haldejski niz tako da su moguce ukupno 84 kombinacije. Ovu tehniku srecemo i kod ostalih istaknutih astrologa kao sto su Masha’allah, Umar Ibn al-Farrukhan, Kusyar ibn Labban, Kankah , Ibn Hibinta i drugi a bitno je istaci da svi oni za pocetak dawr-a uzimaju Masha’allahovu JU/SA konjunkcijuiz 3380. BC koja je ukazala na veliki potop sto ce se desiti 279 godina kasnije,3101. BC(navodno,tacno na polovini perioda ‘velike svjetske godine’), sto znaci da je 64. dawr SA/Ca tada bio u 279. godini vladavine(Kankah). Ipak, nije sasvim jasno zasto se bas ova kombinacija pripisuje vremenu potopa jer ako se kao polazna osnova racunanja dawr-a uzme Ar/SA i pocetak perioda koji obuhvata 360 000 godina,iz toga proizlazi da se potop desio na kraju 80-og dawr-a jer se 180 000 godina dijeli na 5 kompletnih ciklusa od 84 dawra + 80 dawr 6. ciklusa.
Od pocetka ovog dawr-a do ulaska konjunkcije u vodeni triplicitet(Sco) koja je bila indikator pojave nove religije, Islama( 570. AD) proslo je 3950 godina, sto rodjenje i vjerovjesnicke aktivnosti Muhameda locira u dawr pod vladavinom Ge/VE(580. – 940.) Interesantno je da se po sirenje/jacanje Islama i njegovog proroka odlucujuca bitka – prekretnica desila 624.(Badr, 130 km jugozapadno od Medine), sto je broj srednjih VE godina(580+45). Drugo interesantno poklapanje sa VE simbolikom(njene vece godine) se dobija ako se zna da je Yazdigird III, posljednji kralj iz dinastije Sasanida, ubijen 651.(570+81) cime je dovrseno muslimansko osvajanje Perzije.
Dawr se dalje moze dijeliti na 4 perioda od po 90 godina analogno godisnjoj podjeli na cetvrti, mada nije najjasniji kriterijum po kojem ovi kvartali(osim prvog, kojim upravlja vladar dawr-a) dobijaju vladare. Kankah i neki drugi autoriteti dijele cetvrtine dawr-a na nejednake dijelove, shodno cinjnenici da ni kvartali godine nisu isti(175 ¼ solarnih dana iznosi duzina prve polovine godine, 184 ¾ druga). Prema Abu Ma’shar-u, pocetnu tacku racunanja dawr-a moze predstavljati i neka bitna konjunkcija(kao ona iz 570. AD) ali „prvi“ dawr(konjunkcija koja je prethodila potopu) i dalje ostaje na snazi. Dawr se posmatra kao analogan jdnoj godini i postoji metod prorogacije po kljucu 1 stepen=godina pocevsi od 0* Ar. Od „prvog“ dawra koji je otpoceo 3380 BC gleda se i kao indikator analizira pozicija tacke prorogacije unutar svakog narednog dawr-a.
Objasnjavajuci signifikacije planeta, Abu Ma’shar koristi vokabular prirodne filozofije i u cjelini predmet izlaganja tezi prilagoditi filozofiji Aristotela,koju je inace slijedio i njegov ucitelj Al Kindi. Pa tako podjelu planeta na tri grupe(one iznad Sunca, Sunce i one ispod njega u haldejskom nizu) povezuje sa tri tipa prirodnog kretanja opisana u Aristotelovom djelu „De Caelo“ – kretanje oko sredista, kretanje od sredista i kretanje ka sredistu. Tako se tri superiorna planeta krecu oko sredista, Sunce predstavlja srediste/stozer a tri inferiorne planete se krecu prema sredistu.
Spori, superiorni SA kao prvi i „najvisi“ planet u nizu, najudaljeniji od svijeta generacije i korupcije je ponio signifikaciju svih pocetaka kao sto su religije i dinastije, te svega onoga sto dugo traje.
JU kao slijedeci u poretku je signifikator ‘zakona’ kao indikator kulminacije procesa usavrsavanja onoga sto je SA zapoceo.
MA kao treci superiorac u nizu je signifikator ratova i razdora, sto su pojave koje vode ka konacnom zavrsetku stvari oznacavajuci tako unistenje prethodno uspostavljenog poretka i korupciju pravilnosti njegove uredjenosti.
Kada se pocnu manifestovati MA signifikacije,desavaju se povrede/prekrajanja granica, sukobi i pobune koje pozivaju na ratove, te ‘prinude’ koje cine nuznim novo uspostavljanje prethodno navedenog poretka principa i njihove medjsobne povezanosti . Jer kada je jedan od njih manjkav, to prouzrokuje nedostatke kod druga dva, shodno principu da svaka pojava nuzno prolaze tri stadija prirodnog procesa: pocetak/radjanje, perfekciju/kulminaciju, propadanje/zavrsetak(Aristotel). Jer ratovi se uglavnom desavaju zbog zakona, a zakoni proisticu iz religije/dinastije; religije i dinastije funkcionisu po odredjenim zakonima, a zakoni se u vecini slucajeva sprovode silom/prinudom, sto podrazumjeva i ratove. Nastanak religija, dinastija i zakona prouzrokuje mnoge promjene zbog kojih se javljaju neuglasice a kad se one nagomilaju, dolazi do razdora/razdvajanja koje vode u ratove. Zbog svega navedenog, ova tri segmenta drustvenog ustrojstva su povezana sa superiornim planetama i oni predstavljaju pocetak za sve moguce sekundarne indikacije koje iz njih prirodno proizlaze.
SU, buduci da zauzima centralnu poziciju u poretku planeta, predstavlja kraljeve i gospodare jer se oni, slicno njemu, prirodno na taj nacin isticu.
Tri inferiorna planeta, shodno brzini njihovog kretanja, oznacavaju prolazne i kratkotrajne stvari i pojave. Istovremeno, one se posmatraju kao prirodne emanacije tri superiorna pricnipa sa kojima su povezani na osnovu ‘prinude’ tj. uticaja proizaslog iz snage superioraca.
Tako VE kao najvisi inferiorac dijeli signifikacije SA po pitanju pocetaka, jer simbolizuje brak,odjecu i sl. a ove stavke predstavljaju prirodne, osnovne potrebe ljudi. ME kao slijedeci u nizu dijeli signifikacije JU po pitanju perfekcije/kulminacije zapocetih procesa i to kroz pisanje i racunanje jer se zakoni i ugovori sprovode kroz pisanje/racunanje, a tako se vrsi i organizacija/klasifikacija ljudi . MO kao najnizi princip dijeli signifikacije sa MA i to kroz putovanja, migracije, kretanje sto su sve aktivnosti koje ukazuju na promjenu/zavrsetak odredjenog stanja stvari;rat kao primarna signifikacija MA zahtjeva stalno kretanje i promjenu lokacija.
I za kraj, jedna pomalo deprimirajuca istina o svim istorijskim kartama SU ingresa u kardinalne znake.
U predgovoru 25. knjige Astrologia Gallica (O univerzalnoj konstituciji nebesa), James H. Holden kaze da iako je Morinov pristup interpretaciji ingresa teoretski mogao biti ispravan,danas znamo da on na osnovu njih nije mogao dati tacne predikcije.Tabele planetarnih pozicija koje su se pojavile 1627. sadrzale su gresku u longitudinalnoj poziciji SU od 7′ 30“ na tackama ekvinocija ali „samo“ oko 20“ na tackama solsticija. Ovo je dovelo do greske od 3 sata u slucaju Ar ingresa(ranije od stvarnog vremena) a u slucaju Li ingresa se radilo o isto tolikom kasnjenju; Ca i Co ingres sadrzali su gresku od 10-15 minuta.Suvisno je i spomenuti da su tabele prije toga vremena bile jos nepreciznije.
Tuzna je cinjenica da nijedna karta SU ingresa u Morinovo vrijeme i prije njega nije bila ispravna jer astronomi nisu bili u stanju da izracunaju efemeride pozicija SU sa greskom manjom od jedne lucne minute…takvu preciznost postizu tek efemeride od 1710. naovamo.
Klasicna Astrologija 